"منیژه یونسی کفشگیری" با بزرگ شدن جوامع و تحول‌های نوین،مشکلات پیش روی جامعه افزایش يافته است و دولت‌ها به تنهایی قادر به رفع این مشکلات نیستند. توان جمعی و همیاری مردمی در حل مشکلات از ظرفیت‌هایی که در بیشتر کشورها به آن توجه می‌شود.
فعالیت‌های خیرخواهانه و توان موسسه‌های خیریه و سمن‌ها فرصتی است که تا به حال به اندازه‌ای که باید به آن توجه نشده است. با كمك این سازمان‌ها هم می‌توان به رفع مشکلات سرعت بخشید و هم با مداخله مناسب و هدفمند، معضلاتی را که رفع آنها از توان دولت‌ها خارج است، حل کرد.
در این جهت واگذاری مسئولیت‌های دولتی به بخش‌های غیردولتی از جمله رئوس برنامه‌های دولت‌ها در سال‌های اخیر در کشور بوده است.
یکی از این حیطه‌ها، حوزه سلامت بوده است. طی سال‌های اخیر نیکوکاران، مؤسسه‌های خیریه و تشکل‌های مردم نهاد نشان داده‌اند که در همه موقعیت‌ها در کنار دولت هستند.
حتی می‌توان گفت در برخی موضوعات فراتر از توان دولت در حیطه سلامت قدم برداشته‌اند و حضور آنان در دوره‌های مختلف تحریم کشور در ارائه خدمت به مددجویان حوزه سلامت، توسعه زیرساخت‌ها وتأمين تجهیزات لازم به صورت فعال بوده است.
اداره كل خیرین و مؤسسات خیریه سلامت از معاونت اجتماعی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به منظور استفاده از ظرفیت مشارکت‌های مردمی و تجارب مؤسسات و انجمن‌ها نشستی را در تاریخ ۹۷/ ۷ / ۳ برگزار کرد. در این نشست سازمان‌هایی که دارای فعالیت در سطح بین‌المللی هستند، حضور يافتند و نمایندگان انجمن‌ها راهکارهای پیشنهادی را برای مقابله با تحریم‌ها در حوزه سلامت مطرح کردند که در این گزارش می‌خوانیم.
مقام مشورتی شورای اقتصادی، اجتماعی سازمان ملل
شرکت‌کنندگان در این نشست دارای مقام مشورتی شورای اقتصادی، اجتماعی سازمان ملل بودند. سازمان ملل متحد برای جلب مشارکت ملت‌های مختلف در فعالیت‌های سازمان ملل، سازوکارهای مختلفی را پیش‌بینی کرده است.
یکی از این سازوکارها همکاری با سازمان‌های مردم نهاد کشورها، تحت عنوان مقام مشورتی شورای اقتصادی اجتماعی سازمان ملل است.
به عبارت دیگر شورای اقتصادی اجتماعی سازمان ملل برای مطالعات تخصصی در موضوعات مرتبط با شورا واتخاذ تصمیمات، راهبردها و ارائه توصیه‌ها به کشورها و همچنین پیگیری وضعیت این تصمیمات در کشورهای مختلف از همکاری سمن‌ها بهره می‌گیرد.
این شورا با اعطای مقام مشورتی به سمن‌های واجد شرایط مشخص شده، زمینه فعالیت سمن‌ها در کمیسیون‌ها و انجمن‌های شورا را ایجاد می‌کند.
برای مطالعه :
راهکارهای پیشنهادی موسسه خیریه نیک گامان جمشید
یکی از ارائه کننده‌های این نشست دکتر اشکان تقی پور، مدیرعامل موسسه خیریه نیک گامان جمشید بود. ایشان در ابتدا به تشریح مجوز پرداخت.
1. مجوز پرداخت‌های بین المللی
این مجوز بعد از اعمال تحریم‌های آمریکا از جانب دفتر کنترل دارایی‌های خارجی در وزارت دارایی ایجاد شد. سازمان‌های دارای این مجوز می‌توانند در آمریکا جهت اهداف خیرخواهانه برای کشورهایی که آمریکا با آنها رابطه دیپلماتیک ندارد، کمک‌هایی کنند.
البته این مجوز به انتقال پول ربطی ندارد و برای ورود منابع جمع شده از طریق بانک‌هاست. این مجوز باید به صورت سالانه تمدید شود.
ارائه مجوزهای رسمی و تایید سازمان‌های دولتی برای انجام پروژه‌های خیریه از اهمیت برخوردار است، تمدید این مجوز در این شرایط سخت است اما با اینحال کاری نشدنی نیست و موسسه نیک گامان جمشید توانسته است مجوز را تمدید کند.
به نظر دکتر تقی ور انگیزه نیکوکاران خارج از کشور در شرایط بحرانی برای کمک کردن به ایران بیشتر می‌شود و این در حالی است که فشار و مشکلات هم برای آنها از همه جهات بیشتر خواهد شد. وی برای عبور از بحران پیشنهادهای زیر را عنوان کرد:
1. پرهیز از هرگونه ارتباط مالی ناشفاف در راستای کمک‌رسانی به جامعه هدف، به سبب جلوگیری از سوء برداشت نهادهای بین‌الملل کمک‌رسان سازمان ملل متحد و زیرمجموعه‌های آن
2. هماهنگی کامل با سازمان‌های مردم نها کمک‌رسان به ویژه سازمان‌های دارای مجوز و مقام‌های بین‌المللی
3. بررسی و مطالعه دقیق مجوزها و آیین نامه‌های بین‌المللی صادر شده برای سمن‌ها، جهت جلوگیری از سو برداشت نهادهای بین المللی کمک‌رسان
4. تبیین برنامه زمان‌بندی شده با توجه به موضوع‌های زیر و در نظر گرفتن حداکثری زمان بحران و شناخت از محدودیت‌های نیکوکاران ایرانی مقیم خارج از کشور در زمان بحران و استقلال ملموس و مکتوب سازمان‌های دولتی کمک‌رسان از سمن‌های کمک‌رسانی در عین همکاری و پشتیبانی متقابل و همکاری در سه حوزه پیشنهاد و تعریف پروژه، تسهیلگری، تأیید با سمن‌های دارای مجوز و مقام‌های بین المللی و پیش‌بینی موضوع‌های بحران آفرین در موقعیت کمک‌رسانی و تعیین آماری دقیق از نیازمندی‌ها و عرضه آن به سازمان‌های مردم نهاد تخصصی
2. ارتباط نهادهای کمک‌رسان دولتی و آحاد مردم
1. استفاده از ظرفیت حداکثری رسانه‌ها در فضای حقیقی و مجازی جهت تبیین بحران مقطعی موجود و اطمینان مردم به سازمان‌های مردم نهاد
2. برگزاری نشست‌های آشنایی و اطمینان بخشی میان نهادهای کمک‌رسان دولتی، سازمان‌های مردم نهاد و رسانه‌ها جهت آشنایی و جدی گرفتن بیش از پیش سمن‌ها از سوی مردم برای عبور از بحران و تحقق خیر جمعی
کاهش اثرات بحران در خیریه‌ها
مدیرعامل موسسه نیک گامان معتقد است برای کاهش اثر بحران باید مراحل زیر طی شود:
1. درک جایگاه خیریه‌ها و سازمان‌های مردم نهاد کمک‌رسان در افکار عمومی غرب به ویژه ایالات متحده آمریکا خیریه‌ها و نهادهای کمک‌رسان در افکار عمومی آمریکا و دنیای غرب جایگاه بسیار والایی دارند؛ لذا فشار سیاست مداران غربی بر نهادهای کمک‌رسان غیردولتی هزینه بالایی برای آنها ایجاد می‌کند.
با توجه به این واقعیت اجتماعی در دنیای غرب ، شفافیت عملکرد خیریه‌های ایرانی و ارتباط شفاف و در عین حال فاصله‌گذاری شده آنها با نهادهای دولتی و حاکمیتی هزینه برخوردهای احتمالی سیاسی غرب را بالا خواهد برد.
2. جلب اطمینان خیرین خارج از کشور که در وضعیت بحران و کاهش ریسک‌پذیری آنها برای حمایت از نیازمندان داخل کشور
3. اعمال شفافیت بیش از پیش از سوی مؤسسات خیریه با راهکارهای زیر انجام خواهد شد: و حسابرسی داوطلبانه سالیانه
- اخذ مجوزهای بین المللی مانند گواهی بین المللی استاندارد مؤسسات غیردولتی (SGS) مقام مشورتی سازمان ملل متحد (ECOSOC) و اجازه از وزارتخانه خزانه داری ایالت متحده آمریکا (OFFAC) (در شرایط کنونی اخذ این مجوز بسیار سخت است و لازم است مؤسساتی که این مجوز را دارند نهایت دقت در عملکرد را داشته باشند تا برای تمدید سالیانه آن از سوی دولت آمریکا با مشکل مواجه نشوند.)
- تبیین نقشه راه هماهنگ میان تمام سازمان‌های مردم نهاد برای محکومیت تحریم‌های یک جانبه در راستای شناخت افکار عمومی جهان غرب نسبت به نتایج تحریم‌ها بر مردم ایران و ایجاد فضای صمیمی و شفاف میان نهادهای امنیتی و سازمان‌های مردم نهاد با محوریت مدیران دولتی و حاکمیتی، برای جلب اطمینان نهادهای امنیتی از یک سو و سازمان‌های مردمی از سوی دیگر و تعیین خطوط سیاه‌نمایی و واقع‌گرایی برای نهادهای امنیتی (برای طرح برنامه‌ای درست در راستای بیان تأثیرات تحریم بر مردم بدون آنکه به قدرت حاکمیت ملی و شأن مردم خدشه‌ای وارد شود.)
- وحدت رویه در بیان دیدگاه‌ها درباره تحریم‌ها در سه سطح سازمان‌های مردم نهاد، نهادهای کمک‌رسان دولتی و حاکمیتی و نهادهای امنیتی ناظر
4. چگونگی استفاده از پتانسیل مردمی برای عبور از بحران:
- تعريف مشابه موضوع برای عبور از شرایط فعلی و استفاده از سازمان‌های مردم نهاد به عنوان سرگروه‌های مجموعه‌های کوچک مردمی با کمترین بوروکراسی اداری و نهایت نظارت دولتی و امنیتی
- تعریف و تبیین نقشه راه برای مجموعه های کوچک مردمی و حتی خانوادگی با وحدت رویه سه نهاد سازمان‌های مردم نهاد، نهادهای کمک‌رسان دولتی و حاکمیتی، نهادهای امنیتی ناظر
- برگزاری نشست در راستای تبیین قانونی پروتکلی مبنی بربایدها و نبایدهای امنیتی بین سمن‌های دارای مجوز و مقام‌های بین‌المللی و سازمان‌ها و نهادهای امنیتی و گسترش فعالیت‌های سازمان‌های مردم نهاد بر اساس اساسنامه
در پایان دکتر تقی پور اشاره کرد که سازمان‌های مردم نهاد می‌بایست حدوحدود ارتباطات خود با سایر کشورها را که از نظر امنیتی مخل امنیت داخلی نباشد، بدانند و از سوی دیگر نهادهای امنیت نیز می‌بایست ظرفیت بالای سازمان‌های مردم نهاد دارای مجوز و مقام‌های بین المللی و پتانسیل خیرین ایرانی مقیم خارج از کشور را برای کمک به میهن اسلامی در مواقع بحرانی دقیقا بشناسند.
پس برای جلوگیری از هرگونه سوء‌تفاهم و هم افزایی برای عبور از بحران‌های احتمالی برگزاری چنین نشستی ضروری به نظر می‌رسد.
راهکارهای پیشنهادی موسسه خیریه محک
خانم کامکار مدیر روابط عمومی و بین الملل مؤسسه خیریه محک نیز به تشریح پیشنهادهای خود پرداخت .
ابتدا گزارش کاملی از تاریخچه موسسه و فعالیت‌های آن ارائه نمود و در خصوص توسعه روابط بین‌الملل سازمان‌های مردم نهاد و توسعه همکاری‌های تخصصی تأکید کرد به نحوی که در صورت مواجه با بحران بتوان داروهای سرطان را از مؤسسات تخصصی کشورهای همسایه و سایر کشورها دریافت نمود.
محک به تازگی در بررسی استانداردهای سازمان‌های مردم نهاد توسط سازمان SGS با امتیاز ۹۷٫۵ از ۱۰۰، حائز رتبه اول در بین ۳۲۸ سازمان مردم نهاد و خیریه از سرتاسر جهان شده است.
وی مشکلات ناشی از تحریم‌ها را در حوزه دسترسی به دارو، دسترسی به تجهیزات، دسترسی به کمک‌های بین‌المللی و مشکلات صدور روادید دسته‌بندی نمود.
خانم کامکار توانمندسازی گروه‌های داوطلب خارج از کشور و اعلام نیاز به گروه‌ها برای بهره‌مندی از پتانسیل آنها را از دیگر فعالیت‌های موسسه در این زمینه معرفی نمود.
اسلایدهایی در خصوص وضعیت فعلی مؤسسه و پیشنهادهایی برای مقابله با تحریم توسط ایشان ارائه شد.
بیشتر بخوانید :
راهکارهای پیشنهادی موسسه خیریه بهنام دهش پور
خانم رضایی مدیرعامل مؤسسه خیریه بهنام دهش پور گفت یکی از اهداف انجمن‌ها زنده نگه داشتن امید در دل افراد نیازمند است.
داشتن مقام مشورتی برای هر انجمن لازم و ضروری است به خصوص برای خود موسسه و انجمن اما مسئله‌ی حائز اهمیت تأثیرگذاری هر انجمن در زندگی مردم است که این مسئله هم ربطی به بزرگی یا کوچکی یک انجمن یا داشتن و نداشتن مجوزهای گوناگون ندارد.
مؤسسات بین‌المللی فعال که در داخل ایران فعالیت می‌کنند می‌توانند بسیار کار را آسان کنند. یعنی اگر ما اجازه دهیم مؤسسات و انجمن‌هایی که از پناهندگان دفاع می‌کنند یا به بیماران کمک می‌کنند به داخل ایران بیایند و این همکاری را با مؤسسات متناظر خودشان در داخل ایران انجام دهند کنترل آنها بسیار آسان‌تر از ارتباط با مؤسسات خارج از کشور است که بعضا ممکن است شناخت درستی از آنها نداشته باشیم.
بنابراین ایجاد هماهنگی برای آمدورفت این مؤسسات به داخل کشور بسیار می‌تواند ثمربخش باشد. خانم رضایی بر بهره‌مندی از منابع مالی سفارتخانه‌ها تأکید نمود.
در انتها ایشان ضمن تأکید بر نقش مثبت تشکیل شبکه‌ها مانند شبکه سرطان و توان‌بخشی که باعث هم افزایی فعالیت مؤسسات و آشنایی بیشتر آنان با یکدیگر، این حرکت را از فعالیت‌های ارزنده دکتر ایازی دانست و از ایشان تشکر نمود.
خانم رضایی بیان کرد که سازمان‌های مردم نهاد جلساتی را که از طرف وزارت امور خارجه تشکیل می‌شود بسیار جدی می‌گیرند و شرکت می‌کنند و هرگونه اطلاعاتی که از آنها خواسته شود را گزارش می‌دهند ولی هرگز به مؤسسات بازخوردی داده نمی‌شود که از این اطلاعات چه استفاده‌ای شده است.
راهکارهای پیشنهادی بنیاد خیریه سپهر
دکتر نواب رییس هیئت مدیره بنیاد خیریه سپهر در این نشست بیان کرد که در حال حاضر هیچ مشکلی در تأمین منابع مالی خارجی ندارند.
وی توضیحاتی در خصوص نحوه اخذ منابع مالی برای ساختمان مؤسسه که حمایت از معلولین جسمی را برعهده دارد، بازگو کرد و گفت مسئله اصلی بی‌تفاوتی دستگاه‌های اجرایی کشور نسبت به کمک‌های خیرین خارج از کشور است.
از آنجایی که مؤسسات در قبال این کمک‌ها باید پاسخگو باشند بی‌توجهی به این امر موجب بی‌اعتباری مؤسسات و انجمن‌ها در برابر خیرین می‌شود. وی متذکر شد بنیاد خیریه سپهر موسسه‌ای است که هرکس به هر میزانی کمک کند نام او را منتشر می‌کند و سایت موسسه هر ماه به روز می‌شود.
وی انتظارات خود را از وزارت بهداشت رسیدگی به شکایات مراجعین و پاسخ‌دهی به موقع به مکاتبات مطرح نمود.
راهکارهای پیشنهادی بنیاد بیماری‌های نادر ایران
دکتر حمیدرضا ادراکی مدیرعامل بنیاد بیماری‌های نادر ایران ضمن تشکر از برگزاری این نشست و ارائه توضیحاتی در خصوص تاریخچه و اهداف بنیاد گفت که تاکنون حدود ۵۰۰ بیمار نادر شناسایی شده است و شناسایی و غربالگری بیماران را به عنوان یک اصل مهم دانست.
وی بر افزایش مشارکت سازمان غذا و دارو با سازمان‌های مردم نهاد تأکید نمود.
راهکارهای پیشنهادی سازمان دفاع از قربانیان خشونت
آقای گلشن پژوه مدیرعامل سازمان دفاع از قربانیان خشونت ابتدا تجربه‌ای را که حدود دو هفته قبل در خصوص ارزش دارا بودن مقام مشورتی سازمان ملل در شورای عالی حقوق بشر داشت بیان کرد و خاطرنشان نمود که یکی از فضاهایی که فقط سازمان‌های دارای مقام مشورتی می‌توانند در آن وارد شوند استفاده از ظرفیت‌های ویژه شورای حقوق بشر است، متأسفانه خیلی از سازمان‌ها نمی‌توانند در این حوزه شرکت کنند و یا آگاهی نسبت به این پتانسیل‌ها ندارند.
وی پیشنهاد داد که مشکلات را در سطح حاکمیتی برطرف کنیم و به این نتیجه برسیم که تا چه میزان این مشکلات در سطح بین‌المللی مطرح شود. دیگر اینکه مرجعی ایجاد شود که این اطلاعات را گردآوری کند که انجمن‌ها و سازمان‌هایی که مقام مشورتی دارند و در مجامع بین‌المللی شرکت می‌کنند بتوانند با این اطلاعات در جلسات بین‌المللی حضور یابند.
راهکارهای پیشنهادی انجمن حامی
خانم اشرفی از انجمن حامی متذکر شد که خیلی از دولت‌ها و جوامع مدنی اطلاعات بسیار کمی از شرایط واقعی ایران اطلاع دارند و ضرورت دارد که سازمان‌هایی که دارای مقام مشورتی سازمان ملل هستند در ارتباطات بین‌الملل بتوانند گزارشی را از وضیعت ایران ارائه دهند. وی متذکر شد که ما باید به صورت جمعی نسبت به انتقال نگرانی‌هایمان در دنیا اقدام کنیم.
دیدگاه خود را بنویسید