فناوری‌ها همواره در خدمت انسان، نسبت به ارتقای عملکرد، اثربخشی و کارایی انسان بوده است. جامعه مدنی نیز به عنوان بخش سوم از به‌کارگیری و بهره‌برداری از فناوری‌های نوین دور نبوده است. در این مقاله کاربردهای تکنولوژی‌های نوین مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات مورد بررسی قرار گرفته است.
تطبیق فناوری‌های نوین از جمله سیستم بازشناسی با امواج رادیویی، بلاکچین، هوش مصنوعی و همچنین اینترنت اشیا با نیازهای خیریه‌ها و سازمانهای مردم نهاد مورد پژوهش قرار گرفته است.
هر یک از فناوری‌های نوین میتواند در خیریه‌های و سازمانهای مردم نهاد بکار گرفته شده و موجب ارتقای عملکرد، امنیت و شفافیت فعالیت‌های آنها شود.
با بررسی خیریه‌ها و با استفاده از فناوری‌های مختلف مانند هوش مصنوعی و بلاکچین نشان داده شد که چطور این فناوری‌های می‌توانند باعث افزایش امنیت و شفافیت بیشتر مبادلات در سمن‌ها و خیریه‌ها گردد و اینکه چطور می‌توان باعث کاهش خطاهای انسانی گردید.
لزوم استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا در خیریه‌ها
دنیای امروزی، عصر اطلاعات بوده که همگان را مجبور ساخته که از فناوری در تمام بخش‌های مختلف استفاده نمایند. با گذشت زمان و پیشرفته‌تر شدن ابزارهای فناوری اطلاعات، شکل کسب و کارهای سنتی تغییر کرده و حتی مدیریت شهرها و کشورها نیز دگرگون شده‌اند. پیشرفتی که باعث شده است اطلاعاتی با حجم بالا در زمانی طولانی در کوچک‌ترین قطعه سخت‌افزاری به اسم هارد یا رم ذخیره گردد.
خیریه‌ها نیز از این روند مستثنی نبوده و پیشرفت تکنولوژی بر آنها نیز اثرگذار بوده. این اثرگذاری تا حدی پیش رفته است که خیریه‌ها بدون ابزار فناوری اطلاعات اثربخشی و کارایی ضعیفی داشته و خیریه‌های سنتی به مرور زمان جای خود را به خیریه‌های پیشرفته‌تر می‌دهند.
کاربردهای مختلف تکنولوژی‌های نوین در خیریه‌ها
از جمله فناوری‌های موجود می‌توان به اینترنت اشیا، فناوری بلاکچین، رمزارزها و هوش مصنوعی نام برد. خیریه‌های گوناگون جهت شفاف سازی مبادلات مالی و تضمین امنیت مبادلات خود از روش‌های مختلفی مانند نشر صورتحساب‌های مالی خود در بخش‌های مختلف در گروه‌ها و شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.
ولی در حال حاضر می‌توان با استفاده از هوش مصنوعی و فناوری بلاکچین هم از صحت امنیت مبادلات اطمینان حاصل کرد و هم به صورت زنده تمام تراکنش‌ها را مستقیم زیر نظر ارزیابی قرار داد که کوچک‌ترین خطایی توسط هوش مصنوعی و یادگیری عمیق شناسایی شده و به سیستم اطلاع‌رسانی گردد.
1. سیستم بازشناسی با امواج رادیویی (RFID) در خیریه‌ها
امروزه اکثر سازمانهای خیریه در ایران تنها وب‌سایت خود را برای احراز هویت اجتماعی برپا می‌کنند و عملاً متوجه منافع اقتصادی و اجتماعی شبکه اجتماعی نیستند. این گروه، وب‌سایت خود را تنها امتیازی تبلیغاتی در مقایسه با رقبا و در راستای معرفی خود به حجم وسیع‌تری از مخاطبین می‌بینند.
چنانچه استفاده از وب‌سایت را به عنوان کانال جدیدی در جهت درآمدسازی به نفع هدف‌های انسان دوستانه جزو راهبردهای اساسی خیریه‌ها ببینیم، متوجه خواهیم شد که داشتن یک وب‌سایت خوب و مؤثر با مؤلفه‌های ارزشیابی مشخص که آن را به سامانه‌ای تعاملی بین یاری دهندگان، یاری شوندگان و مسئولان سازمانهای نیکوکاری تبدیل کرده باشد، از اهمیت بسیاری برخوردار است. در کنار وب‌سایت‌ها از تکنولوژی هوش مصنوعی نیز می‌توان برای تضمین امنیت صندوق‌های خیریه استفاده نمود.
در اندونزی در مسجد موشلا با استفاده از هوش مصنوعی و اینترنت اشیا توانسته‌اند صندوق‌هایی ایجاد کنند که سیستم بازشناسی با امواج رادیویی با به اختصار RFID بتواند از سرقت احتمالی صندوق‌های خیریه در مکان‌های شلوغ و بزرگ جلوگیری کند.
استفاده از این سیستم خطر سرقت جعبه‌های خیریه در مساجد و زیارتگاه‌ها را کاهش می‌دهد، زیرا این سیستم جدا از مجهز بودن به زنگ هشدار و درگاه پیام کوتاه، به RFID نیز مجهز است تا دسترسی به جعبه‌های خیریه باز بتواند ایمن‌تر باشد. اگر جعبه خیریه به زور برداشته یا برچیده شود، این سیستم کار می‌کند، سیستم اعلانی را به صورت زنگ هشدار و پیام کوتاه ارسال می‌کند تا از سرقت جعبه خیریه آگاه شوند.
برای مطالعه :
2. فناوری بلاکچین در خیریه ها و سازمان های مردم نهاد
فناوری بلاکچین ابزاری جدید است که کاربرد آن به سرعت در امور مالی و سایر برنامه‌های روزمره در حال گسترش است. بلاکچین اساساً مجموعه‌ای مجاز از سوابق داده است که قابل تغییر نیست و توسط مجموعه‌ای از رایانه‌ها که به یک کاربر اختصاص ندارند، مدیریت می‌شود.
هر یک از بلوک‌های داده با استفاده از اصول رمزنگاری (زنجیره‌ای) محافظت شده و به یکدیگر مرتبط می‌شوند. برای اصلاح یک عنصر، دسترسی به همه رایانه‌های سازنده زنجیره لازم است تا بتوان داده‌ها را رمزگشایی کرد.
اگر تجزیه و تحلیل را به سازمان های غیردولتی و بنیادهای بشردوستانه بین المللی بسط دهیم، می‌توانیم به مرکز امور اقتصادی و مدیریتی برسیم که بیشترین مشکلات اداری و طراحی پروژه را تحت تأثیر قرار داده اند. با این وجود، دولتهای ملی برای اهداف امنیت ملی به شفافیت مالی و حسابداری در مورد منابع مالی سازمانهای غیردولتی و اهداف قانونی آنها نیاز دارند.
بنیان گذاران، جریانهای مالی و اهدا کنندگان سازمانهای غیردولتی و انجمن‌های محلی بی‌شمار فاقد مجوز تحت نظارت عمیق قرار گرفته‌اند و نشان می‌دهدکه اغلب فعالیت‌های خیریه، که ظاهراً با هدف ترویج سیاست‌های فراگیر انجام می‌شود، در واقع پوششی برای اهداف کاملاً متفاوت است.
سواستفاده‌های احتمالی از سیستم بلاکچین
فعالیت این نوع سازمان‌ها را می‌توان از طریق فناوری بلاکچین مورد رصد قرارداد که در آینده مشکلات کمتری ایجاد گردد. فناوری بلاکچین ابزاری جدید است که استفاده از آن در امور مالی و سایر برنامه های روزمره به سرعت در حال گسترش است. پایش سازمانهای غیردولتی چندین مشکل برای نهادهای بشردوستانه و سازمان های غیردولتی مختلف ایجاد کرده است که «ناخواسته» شبکه‌ها و سیستم‌های تروریستی را که در کلاهبرداری بین المللی یا اعمال نفوذ سیاسی بر دولتهای ملی فعالیت می‌کنند، تامین مالی می‌کنند را درست کرده است. حتی برخی سازمانهای غیردولتی ممکن است از انجمن‌های ضد یهودی، تبلیغات قومی یا نفوذ عوامل اقتصادی پنهان برای اهداف که ارتباط چندانی با امور خیریه ندارند، حمایت کنند.
به طور متناقضی، بلاکچین اغلب توسط رسانه‌های جریان ناآگاه به عنوان ابزاری فناوری مغایر با اصول شفافیت تفسیر می‌شود. این تصور غلط ناشی از استفاده غیرشفاف بازرگانان از ارزهای رمز پایه است. از آنجا که آنها مبتنی بر فناوری بلاکچین هستند، مبادلات ارزهای رمزنگاری شده و مبادلات بر روی سیستم‌عامل رمزها اغلب با پول‌شویی و شبکه‌های جنایی بین‌المللی مرتبط است.
البته این مورد به‌سادگی وجود ندارد، همان‌طور که با نگاهی عمیق‌تر به نحوه مبادله ارزهای رمز پایه نشان داده شده است. این فرایند بسیار طولانی است و به روش‌های پیچیده فناوری اطلاعات برای مثلث‌بندی مالی و بانکی نیاز دارد. این نظارت توسط دولت‌ها و شرکت‌های امنیتی حوزه فناوری اطلاعات که در مواجهه با سرقت هویت دیجیتال و اوراق بهادار ارز رمزنگاری شده سروکار دارند، انجام می‌شود.
این اطلاعات عمومی در مورد فناوری بلاکچین به طور گسترده‌ای از رسانه‌ها و نشریات علمی در اینترنت در دسترس است. شایعاتی که بیش از اندازه خطرات و تهدیدهای فناوری‌های جدید بلاکچین را ارزیابی می‌کنند، اخبار جعلی محسوب می‌شوند. شکل‌پذیری این فناوری در صدور استانداردهای گره‌ها و کدها نهفته است. این ویژگی امکان استفاده بسیار گسترده از این ابزار را دارد که میتواند برای تعدادی از بخش‌ها اعمال شود. فناوری بلاکچین میتواند به بهبود تعداد زیادی از فرایندها و فعالیت‌ها کمک کند و آنها را شفاف‌تر، ایمن و کارآمد کند. به عنوان مثال، میتواند در زمینه‌های بانکی، بیمه، قراردادها، آموزش، رأی‌گیری الکترونیکی، امنیت سایبری، بهداشت و حمل و نقل مورد استفاده قرار گیرد.
مزایا و کاربرد بلاکچین در خیریه‌ها
• صدور گواهینامه برای خیرین
• صدور گواهینامه خدمات و تحقیقات
• صدور گواهینامه های مالی و شفاف سازی
• تایید اعتبار شبکه و سرمایه گذاری گسترده
• مسئولیت مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی
• امنیت معاملات
• مدیریت داده‌های بزرگ مطابق با GDPR اتحادیه اروپا
• پروتکل های رایانه‌ای که در سازمانهای ذی‌صلاح ثبت شده‌اند
• پایداری زیست محیطی و اجتماعی برای شرکت‌ها
• بانک اطلاعاتی یکپارچه پروژه‌ها و تحقیقات علمی.
فناوری بلاکچین همچنین میتواند مزایای قابل توجهی را به سازمانهای بانکی غیرانتفاعی و اتحادیه‌های صنفی، انجمن‌ها و همه آن سازمانهای غیرانتفاعی که فعالیت آنها منابع عمومی و خصوصی را برای رسیدن به اهداف قانونی خود ترکیب می‌کند، ارائه دهد.
کنترل‌ها توسط مقامات ذی‌صلاح ملی نیز با رعایت کامل قوانین موجود در زمینه محافظت از اطلاعات شخصی و با پارامترهای مالی لازم برای شرکت‌ها و اهداکنندگان مستقل انجام می‌شود. حتی می‌توان بودجه احزاب سیاسی و جنبش‌های سیاسی را کاملاً در بلاکچین مدیریت کرد. این امر متضمن تعهد سیاسی کامل قانون‌گذار به شفافیت در مدیریت بودجه و فعالیت‌های سیاسی است.
3. هوش مصنوعی در خیریه ها و سازمان های مردم نهاد
یادگیری عمیق (همچنین به عنوان یادگیری ساختاری عمیق نیز شناخته می‌شود) بخشی از یک خانواده گسترده‌تر از روش‌های یادگیری ماشین بر اساس شبکه‌های عصبی مصنوعی با یادگیری بازنمایی است. یادگیری میتواند تحت نظارت، نیمه نظارت یا بدون نظارت باشد.
یک سؤال اساسی برای مؤسسات خیریه این است که چه اقدامی باید انجام شود تا شانس آنها برای دریافت کمک مالی از یک فرد خاص را به حداکثر برسانند. راه‌حل این مشکل با استفاده از داده‌های سری زمانی قابل‌حل است که نشان می‌دهد.
بر اساس پنج اقدام قبلی یک منتخب خیر در آن دخیل بوده است، میزان اهدای احتمالی آنها پس از اقدام ششم قابل پیش‌بینی است. هنگامی که یک مدل دقیق ایجاد شد، بهترین اقدام بعدی را می‌توان برای به حداکثر رساندن کمک‌های مالی انتخاب کرد. ما نشان می‌دهیم که شبکه‌های عصبی مکرر می‌توانند مدل‌های دقیقی از میزان کمک‌های مالی یک انتخاب کننده را بیاموزند و ما از این مدل‌ها برای پیشنهاد اقدامات خیریه‌ها به صورت جداگانه استفاده می‌کنیم.
در کشور کانادا دانشگاه آکادیا محققان با استفاده از یادگیری عمیق و شبکه‌های عصبی مکرر موفق شدند به مدلی دست پیدا کنند که خطای دریافت مالی افراد خیّر در آن مطالعه از مبلغ 30 دلار خطا به 25 دلار کاهش پیدا کند و با استفاده از این مدل و تکنولوژی یادگیری عمیق و در کل هوش مصنوعی به دریافت مبلغ بالاتری در جذب خیریه‌ها مؤثر باشند.
بیشتر بخوانید :
4. اینترنت اشیا در خیریه ها و سازمانهای مردم نهاد
اینترنت اشیا یا IoT، سیستمی از دستگاه‌های محاسباتی به هم پیوسته، ماشین آلات مکانیکی و دیجیتالی، اشیاء، حیوانات یا افاینترنت اشیا یا IoT راد است که دارای شناسه‌های منحصر به فرد و ماشین آلات مکانیکی و دیجیتالی توانایی انتقال داده از طریق شبکه بدون نیاز به انسان است.
تعامل انسان یا انسان با رایانه. یک شیء در اینترنت اشیاء میتواند فردی با ایمپلنت مانیتور قلب، یک حیوان مزرعه‌ای با ترانسپوندر حسگر زیستی، حتی یک اتومبیلی باشد که دارای حسگرهای داخلی است تا مالک خود را نسبت به هر گونه اطلاعات از خود و محیط خود آگاه ساخته و هشدار های لازم را ارائه نماید.
هر شی که به تواند به آدرس پروتکل اینترنت (IP) دست یابد و قادر به انتقال داده از طریق شبکه باشد، میتواند از چنین قابلیتی استفاده کند.
جمع بندی کاربرد تکنولوژی در خیریه
سازمانهای مردم نهاد و خیریه‌ها که در تامین و توزیع منابع و لوازم فیزیکی اقدام مینمایند، با داشتن چندین انبار و مخزن جهت نگهداری منابع خود و ارسال آن به مناطق مختلف چه در زمان بحران، چه در شرایط عادی جهت به روز بودن منابع و جلوگیری از فساد آنها و همچنین سرقت‌های فیزیکی، از ابزارهایی همچون «سیستم بازشناسی با امواج رادیویی» (RFID) نسبت به شناسایی، گردش و جابجایی و مدیریت موجودی و دسترسی منابع اقدام نمایند.
با به‌کارگیری فناوری های مبتنی بر بلاکچین، امنیت داده ها حفظ شده که در این شرایط درفرایند رسیدن داده ها و اطلاعات مالی به مقاصد میتواند تضمین کننده این امر باشد که اطلاعات بدون دخل و تصرف ارائه شده و در حین فرآیند مخدوش نمی‌‌گردد. مدیران موسسات خیریه و سمن‌ها با به‌کارگیری این فناوری تضمین مینمایند که اسناد در حین ارائه مورد تغییر و بازنویسی قرار نگرفته و از این طریق تنها خود مدیران در قابل عملکرد خود پاسخگو می‌‌باشند.
گستره خدمات و مسئولیت‌های اجتماعی برای خیریه‌ها و سمن‌ها، در شرایط واقعی، بسیار وسیع بوده که تصمیم‌گیری بر روی داده‌ها، توسط هوش انسانی بسیار دشوار و زمان‌بر می‌نماید. این داده‌های پراکنده و حجیم، هر لحظه در سیستم‌های اطلاعاتی جمع آوری می‌گردند و دائم در حال افزایش و بروز رسانی هستند، در اینجا تنها ابزاری که میتواند در تصمیم‌گیری، انسان را یاری برساند، هوش مصنوعی (AI) است.
این ابزار به صورت برخط و در کوتاه‌ترین زمان میتواند بهترین راه‌حل را ارائه و استخراج نماید. یکی از مساعدت‌های هوش مصنوعی، منبع‌یابی و جذب حمایت‌های مردمی بر اساس داده‌ها و اطلاعات روزمره و در حوزه‌های مختلف جغرافیایی، فرهنگی و... میباشد.
خیریه‌ها و سمن‌ها از فناوری اینترنت اشیاع در حوزه‌هایی که شناسایی پراکندگی و توزیع عواملی که از کنترل انسان خارج می‌گردند میتواند بسیار کاربرد پیدا نماید. به عنوان مثال استفاده از تجهیزات پایش سلامت بیماران خاص و نیازمند به رسیدگی در شرایط بحرانی، از طریق اینترنت اشیا امکانپذیر میباشد.
بدین سبب که با ارائه یک دستبند سنجش سلامت همراه با قابلیت ارسال داده ها، هر لحظه وضعیت بیمار سنجش و پایش شده و در صورت بروز مشکل، سریعا به مراکز درمانی، اورژانس و یا پزشکان شخصی اطلاع‌رسانی صورت پذیرد.
نتیجه گیری
در این مقاله بررسی کاربرد تکنولوژی‌های فناوری اطلاعات در سازمانهای مردم نهاد در دنیا پرداخته شد که تکنولوژی‌های فناوری اطلاعات چطور بر روند پیشرفت سازمانهای مردم نهاد تأثیر مثبت گذاشته‌اند.
در انتها نیز در طی جریان حرکت پیشرفت فناوری و حرکت همه به سمت این تکنولوژی‌ها و استفاده از آنها خیریه‌ها و سازمانهای مردم نهاد نیز از جریان عقب نمانده و باعث شده خود را در طی این مسیر قرار دهند و با استفاده از تکنولوژی‌های مختلف فناوری اطلاعات بتوانند سامانه‌های خود را هوشمند و خودکار نمایند.
در کنار این هوشمند سازی‌ها و خودکار سازی‌های افزایش امنیت و شفاف سازی نیز باعث شده خیریه‌ها جایگاه بالاتری نسبت به قبل پیدا کنند و اشخاص تمایل بیشتری برای کمک خیریه‌ها آماده باشند.
البته در مطالعات مختلف می‌توان تأثیر هوش مصنوعی و فناوری بلاکچین را به عنوان راه‌حل اصلی رفع مشکلات خیریه‌ها دانست که با استفاده از بلاکچین بتوان امنیت مبادلات مالی را کنترل نمود و با استفاده از هوش مصنوعی به شناسایی و شفاف سازی خیریه‌ها کمک کرد.
این مطلب برداشت و خلاصه‌ای از مقاله راهکار های فناوری اطلاعات و ارتباطات در شفاف سازی خیریه ها نوشته امیررضا کولیوند است که در همایش خیرماندگار شرکت کرده و در سیویلیکا منتشر شده است.
دیدگاه خود را بنویسید