سرمایه گذاری جمعی می‌­تواند سرمایه لازم برای ایجاد یک کسب ‌و کار را فراهم کند و پایگاهی از مشتریان ثابت برای‌تان بسازد. 

سرمایه گذاری جمعی چیست؟

به تعریفی ساده، سرمایه گذاری جمعی به این معناست که جمع زیادی از افراد، برای حمایت از یک پروژه مبلغی -هر چند اندک- را سرمایه گذاری می­‌کنند‌‌‌. این پروژه می‌­تواند سفر به قصد شرکت در یک مسابقه ورزشی یا گرد آوری پول برای تهیه یک رستوران ماشینی بزرگ‌تر باشد.

چهار نوع مختلف سرمایه گذاری جمعی وجود دارد که سه نوع از آنها مربوط به کسب و کارهای کوچک است. این شیوه می­‌تواند به ویژه برای کسانی که امکانش را ندارند و یا مایل نیستند از منابع سنتی وجوه دریافت کنند مفید باشد.

سرمایه گذاری جمعی مبتنی بر جایزه

با این روش، افراد در ازای دریافت جایزه، به صورت آنلاین سهم خود را می­‌پردازند. جوایز بسته به مقداری که داده می­‌شود متفاوت است، اما اغلب شامل محصولات یا خدماتی جدیدی است که قصد معرفی­‌شان را دارید. استفاده از مزایای سرمایه گذاری جمعی باعث شده است که برخی از افراد، به استقبال پروژه های شکست خورده خانوادگی و دوستانه بروند.

استارت‌آپ‌ها معمولاً، محصولات و خدمات‌شان را به عنوان جایزه و با تخفیف، به حامیان خود ارائه می‌­دهند. به عنوان مثال، اگر این پروژه، رونمایی از یک بازی تخت‌ه­ای جدید باشد، اسپانسرهایی که امتیاز بالایی دارند یک نسخه از بازی را رایگان دریافت می‌­کنند و اسپانسرهای دارای امتیاز پایین پس از انتشار از تخفیف برخوردار می­‌شوند.

سرمایه گذاری جمعی مبتنی بر جایزه، برای استارتاپ­‌هایی که می­‌خواهند بازار را آزمایش کنند عالی است. اگر پیش فرض هایشان در جذب سرمایه شکست بخورد، نشانه خوبی است که بفهمند در جذب مشتری شکست خواهند خورد. هم‌چنین یک منبع مالی خوب برای مشاغلی است که محصولات نوآورانه یا پایگاه‌­هایی از مشتریان وفادار دارند. ایجاد انگیزه و اشتیاق در مشتریان برای جذب سرمایه مورد نیاز از آن‌ها آسان است.

برخی از مجموعه‌­های به نام و بزرگی که از این شیوه بهره گرفتند:

کیک استارتر(Kickstarter) (جوایز)

ایندیگوگو (Indiegogo) و کراودفاندر (Crowdfunder) (جوایز / کمک مالی)

گوفاندمی (GofundMe) و جاست گیوینگ (JustGiving) (کمک مالی)

برای مطالعه :

جايگاه نهادهاي خیریه در تأمین مالي و ترويج کارآفريني در بسترICT

سرمایه گذاری جمعی بر پایه سهام

این شکل از جذب سرمایه، به شما این امکان را می‌­دهد که در ازای سهام ذکر/ فهرست نشده (unlisted shares) در کسب و کار، از مردم سرمایه جمع آوری کنید. سهام ذکر نشده در بورس اوراق بهادار، ثبت یا خرید و فروش نمی‌­شوند.

جایگزین دادن سهام به سرمایه گذاران، ارائه وام قابل تبدیل به سهام به آن‌ها است. در این حالت، سرمایه گذار با اطمینان پولش را به کسب و کار شما قرض می­‌دهد با این امید که می­‌تواند بدهی‌­اش را در آینده به سهام تبدیل کند. این روش زمانی استفاده می‌شود که نوع کسب ‌و کار استارتاپی و بازدهی آن هنوز مشخص نیست.

این شیوه، مبالغ زیادتری نسبت به سرمایه‌گذاری جمعی مبتنی بر پاداش، برایتان به ارمغان می‌­آورد. به دلیل خطرات موجود، پلتفرم‌های سرمایه‌گذاری جمعی سهام محور- که اغلب پورتال نامیده می‌شوند - تحت نظارت دولت هستند و قوانینی وضع شده است در مورد این‌که چقدر می‌­توان آن افزایش داد و یا سرمایه گذاری کرد و چند بار امکان استفاده از آن­‌ها وجود دارد.

پلتفرم‌های سرمایه‌گذاری جمعی توسط مرجع راهبرد امور مالی (FCA) ثبت و تنظیم می‌شوند.

برخی از مجموعه­‌های بزرگ سهام محور:

وام دهی همتا به همتا

وام‌ دهی همتا به همتا که گاهی اوقات سرمایه گذاری جمعی وامی نیز نامیده می‌شود، دقیقاً مشابه گرفتن وام مدت‌دار از بانک است. اما به جای دریافت پول از یک موسسه، پول را مستقیما از اشخاص دریافت می­‌کنید. می‌توانید در این باره بیشتر بخوانید: https://www.xero.com/uk/guides/financing-your-business/peer-to-peer-lending/ 

در چهار مرحله به سرمایه گذاری جمعی برسید

پروژه­‌ای در دست دارید که برای آن به بودجه نیاز است؟ برنامه­‌ای برای گسترش کسب و کارتان دارید؟ شاید وقتش رسیده که سرمایه تان را دو چندان کنید.

1. پلتفرم انتخاب کنید

بهتر است با یک پلتفرم مبتنی بر پاداش یا سهام شروع کنید. تحلیل کنید که بازدهی پلتفرم های مختلف چه قدر است.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ این مسئله که پتانسیل گسترش کار شما چقدر است، موضوع مهمی است. در این باره تحقیق کنید که چه کسانی احتمالاً مخاطب شما می­‌شوند. هر پلتفرمی ممکن است انواع مختلفی از حامیان را جذب کنند.

2. از پلتفرم مورد نظرتان تائیدیه بگیرید

فرم‌­های آنلاین را پر کنید و مدارکی که نیاز دارند را ارائه دهید. مشروعیت شما باید مورد بررسی قرار گیرد. اگر به دنبال شیوه سرمایه‌ گذاری جمعی هستید، ممکن است به سند عرضه یا اطلاعیه نیاز باشد. این اسناد و آگهی­‌ها، جزئیات پروسه سرمایه گذاری، هرگونه هشدار لازم و دوره  رسیدگی به حل و فصل اختلافات میان طرفین (cooling-off periods) را مشخص می­‌کند.

3. پرچم خود را بالا ببرید

پس از اینکه روش انتخابی‌­تان جواب داد، وقت آن است که تبلیغ کنید. پروژه یا ایده خود را توضیح دهید، چقدر و چرا بودجه می­‌خواهید؟ اگر روش شما پاداش محور است، فهرست کنید که حامیان چه چیزهایی به عنوان جایزه دریافت خواهند کرد. و اگر مبتنی بر سهام است، باید میزان کلی سهام و قیمت سهم (در صورت امکان) را تعیین کنید. این مرحله ممکن است تلاش زیادی نیاز داشته باشد.

چرا که یک کمپین تمام و کمال بازاریابی، برای تبلیغ پروژه و کسب و کار شما است. هم‌چنین راهی برای جلب توجه سرمایه گذاران است و ممکن است برای مورد پسند ماندن، نیازمند به روز رسانی‌های مکرر باشد. از رسانه‌های اجتماعی برای رونمایی از کسب و کارتان به مشتریان و طرفداران خود استفاده کنید. سرمایه گذاری جمعی، مستلزم این است که اطلاعات مالی و تجاری خود را با افراد غریبه به اشتراک بگذارید. این شامل اطلاعات به‌روز شرکت، صورت‌های مالی و پیش‌بینی‌ها، یک برنامه قابل اتکاء کاری، و – اگر یک کسب‌وکار فعال و زنده هستید – ارائه یک ارزیابی واقعی از کار است.

4. مرحله نهایی

از طریق پلتفرم­‌های اجتماعی جذب سرمایه جمعی، می‌­توانید تمام کمک‌­های مالی جمع آوری شده در طول کمپین را دریافت کنید. با جمعی از همکاران‌تان، هدفی تعیین کنید و تنها در صورت رسیدن به آن، پول نقد را دریافت کنید. در روش سرمایه گذاری سهام محور، یک چارچوب زمانی برای جذب سرمایه گذار پیش روی‌تان است که اگر خوب عمل کنید، پلتفرمی برای پرداخت وجوه در اختیارتان قرار می­‌گیرد و گواهی سهام (share certificates) یا وام قابل تبدیل به سهام برای سرمایه گذاران صادر می­‌شود. چنان‌چه سرمایه گذاران را جذب نکردید، می­‌توانید مهلت را تمدید کنید. این پلتفرم‌ها هزینه و سرمایه خود را از طریق کارمزدها  به دست می‌آورند - به عنوان مثال درصدی از مبالغ جمع‌آوری ‌شده به اضافه کارمزد تراکنش‌ها. برخی از آن‌­ها سهام می­‌گیرند. برخی از آن‌ها هم تنها در صورتی که شما موفق شده باشید و ضرر نکرده باشید از شما هزینه می­‌گیرند. علاوه بر این، کارهای مدیریتی را برای شما جلو می­‌اندازند و در مورد تساوی حقوق صاحبان سهام، الزامات قانونی را لحاظ می­‌کنند که مشخصاً رسیدگی به آن‌ها برای شما دشوار است.

مزایای جذب سرمایه جایزه محور

. می‌توانید ایده‌­های گوناگون را محک بزنید و بازخورد بگیرید

. نیازی به ارائه ضمانت یا اثبات اعتبار مجموعه نیست

. دارای حق مالکیت و سهام هستید 

. پایگاه مشتریان خود را می­‌سازید

. بدون گرفتن وام سرمایه را افزایش می­‌دهید 

. با تبلیغ توجه عمومی جلب می‌­کنید

معایب جذب سرمایه جایزه محور

. ممکن است ایده­‌تان را بدزدند

. اگر به هدف تعیین شده نرسید قرانی به دست نمی­‌آورید

. روی پروژه‌­های پیچیده جواب نمی­‌دهد

. اگر جوایز را اهدا نکنید مجموعه شما بدنام می‌­شود

. این روش برای افزایش مبالغ خیلی بالا مناسب نیست

. در میدان رقابت باید برجسته باشید

مزایای جذب سرمایه سهام محور

. حجم سرمایه­ به سرعت افزایش می‌­یابد

. یکی یکی دیدن سرمایه­‌گذاران با صرفه جویی زمانی همراه است

. به جای بازپرداخت بدهی می­‌توانید سرمایه را برای رشد پروژه صرف کنید

. بدون نیاز به هیئت مدیره، کنترل مجموعه در دست خودتان است و ریسکی هم در کار نیست

. چون حامیان خود خیرین هستند، وفاداری به مجموعه‌­تان بالا می­‌ر‌ود

. با پلتفرم جذب سرمایه پروژه خودجوش پیش می­‌رود و الزامات قانونی لحاظ می­‌شود

بیشتر بخوانید :

نهاد‌های خیریه در ایران؛ فرصت‌ها و چالش‌ها

 معایب جذب سرمایه سهام محور

. جذب تعداد زیادی سرمایه گذار خرده‌ پا فرصت برخورداری از سرمایه­‌های هنگفت را به تعویق می‌­اندازد

. همه از شکست شما در جذب سرمایه گذار با خبر می‌­شوند

. باید سود سهام را بپردازید

. باید سهام عدالت کنار بگذارید

. مهلت جذب سرمایه محدود است

. ارائه گزارش و در جریان قرار دادن سرمایه ­گذاران مستلزم صرف زمان بسیار است

آیا می­دانستید؟

یکی از اولین کمپین­‌های برگزار شده به شیوۀ سرمایه گذاری جمعی برای مجسمه آزادی بوده است؟ دولت فرانسه «بانوی چراغ به دست» را به مردم آمریکا داد، اما آن‌ها تصمیم گرفتند که برای نصب مجسمه هم پول جمع کنند. جوزف پولیتزر، ناشر آمریکایی هم در سال 1885 از طریق روزنامه خود، جهان نیویورک، کمپین جمع آوری کمک مالی راه اندازی کرد و تنها ظرف مدت پنج ماه، 101091 دلار، از بیش از 160000 خیر جمع آوری شد.

منبع : وبسایت xero